Thứ Hai, 29 tháng 6, 2015
Sự khủng hoảng của chế độ chuyên chế – Tình thế cách mạng
chín muồi
Năm 1603, nữ hoàng Anh Êlidabet chết mà không có người thừa kế
ngai vàng. Nhằm tránh cho đất nước rơi vào một cuộc khủng hoảng chính trị, người
cháu thuộc dòng họ ngoại xa, Giêm VI (James VI) – Quốc vương xứ Xcốtlen – được
mởi về làm vua Anh, lấy niên hiệu là Giêm I. Chế độquân chủ chuyên chế vốn được
sự ủng hộ của Quốc hội dưới triều đại Tiudơ (Tudor) chuyển sang
thời kì xung đột với Quốc hội dưới triều đại Xtiua (Stuart).
Vào lúc này, đời sống kinh tế, chính trị, xã hôi, tư tưởng nước
Anh đã và đang có những thay đổi to lớn. Sụ phát triển của nền kinh tế TBCN đưa
đến sự ra đời của các giai cấp mới (tư sản, qúytộc mới) ngày càng trở nên mạnh
mẽ về mặt tài chính, không còn sự bảo trợ của chế độ chuyên chế. Tôn giáo
“Trong sạch” có ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống tâm linh của dân chúng Anh.
Trước những biến đổi lớn đó, vương triều Xtiua khôngnhững không
có cải cách gì để đáp ứng nguyện vọng của các giai cấp và tầng lớp mới xuất
hiện mà lại thực hiện chính sách thống trị bảo thù, độc đoán. Giêm I, ở ngôi từ
1603 đến 1625 dựa vào Anh giáođểcủng côa ngai vàng, đàn áp dã man các tín đồ
tôn giáo Thanh giáo. Nhiều tín đổ tôn giáo này phải lưu vong sảng Hà Lan hay
Bắc Mĩ (10 năm trước cách mạng nổ ra có tới 650 tín đồ Thanh giáo lưu vong ra
nước ngoài). Giêm I ca ngợi chế độ chuyên chế một số nước châu Âu lục địa, nhất
là Pháp và cho rằng quốc vương vâng lệnh Thượng đế thống trị thiên hạ nén cần
phải có quyển lực vô biên và sáng tạo ra pháp luật. Nhà vua tự ý thu thuế để
đáp ứng mọi nhu cầu ngày càng lớn của hoàng gia. Quốc hội phản đối kịch liệt
nên bị Giêm I giải tán nhiều lần.
Để có tiền bù đắp cho nền tài chính ngày càng cạn kiệt, nhà vua
đã bán giấy phép độc quyền buôn bán cho một số dânti thương mại, chủ xưởng độc
quyển sản xuất các mặt hàng cho chủ xưởng; thậm chí còn tổ chức việc mua bán
quan tước… bất chấp sự phản dối của Quốc hội. Trong chính sách đối ngoại, kết thân
với triều đình phong kiến Tây Ban Nha, dù đây là đối thù cạnh tranh nguy hiểm
nhất của Anh về mậu dịch trên biển và bảnh trướng thuộc địa. Giêm I không quan
tâm việc phát triển hạm đội Anh, để cho các nước châu Âu khác vượt qua trong
việc xâm chiếm thuộc địa. Hà Lan đã tích luỹ được số vốn lớn, Bổ Đào Nha chiếm
Brazin rộng lớn (gấp 90 lần diện tích chính quốc) làm thuộc địa. Tây Ban Nha và
Pháp đe doạ các con đường hàng hải trọng yếu của Anh. Hải tặc người Ả Rập
(Angiêri, Marốc, Tuynidi) tấn công vùng eo biển Măngsơ (Manche). Anh bị Hà Lan
cướp mất độc quyển buôn bán với thị trường nước Nga rộng lớn…
0 nhận xét:
Đăng nhận xét