Vương quốc Chăm Pa (thế kỉ IV – X)

Thứ Năm, 2 tháng 7, 2015

Giữa thế kỉ iv, các vua Lâm Ấp thưởng xuyên đánh chiếm và giành giật đất Nhật Nam với phong kiến Trung Hoa. Lãnh thổ ổn định của Lâm Ấp là thuộc vùng Quảng Nam-Quảng Ngãi-Bình Định ngày nay.

Như vậy, trong khoảng vài thế kỉ đầu công nguyên, cư dân ven biển miền Trung nước ta đã lần lượt lập nên hai tiểu vương quốc: một ở Nam Chăm mà về sau có quốc hiệu là Panduranga, một ở Bắc Chăm tạm gọi là nước Lâm Ấp (vì chưa biết quốc hiệu thật của họ là gì).

-     Vương quốc Chăm Pa (thế kỉ IV – X)

Theo một số học giả, hai tiểu vương quốc của người Chăm có lẽ được hợp nhất thành một vương quốc vào khoảng giữa thế kỉ IV. Cư dân hai tiểu quốc đồng tọc, hai tiểu quốc đều phải chống một kẻ thù chung là phong kiến Đại Hán nên sự hợp nhất đó là một tất yếu. Tên của vương quốc đó được gọi là Chăm Pa.

Tính đến thế kỉ X, Vương quốc Chăm Pa có ba triều đại kê tiếp nhau:

+ Triều đại Ganganagia (tồn tại đến đầu thế kỉ VIII). Kinh đô của vương triều này, theo một số nhà nghiên cứu, được đặt ở vùng Trà Kiệu thuộc huyện Duy Xuyên (Quảng Nam). Vương quyền được tăng cưởng trên một vùng lãnh thổ rộng lớn. Miền đất từ Hoàng Sơn đến Hải Vân vốn là nơi giành giật thì đến cuối nhà Tùy, Chăm Pa đã làm chủ được và nhiềụ lần tấn công phủ An Nam của chính quyền đô hộ nhà Đường.

+ Triều đại Panđuragia tồn tại từ giữa thế kỉ VIII đến giữa thế kỉ IX. Nếu như ở triều đại trước, ưu thế chính trị thuộc về tầng lớp quý tộc Bắc Chăm thì ở triều đại này thuộc về tầng lớp quý tộc Nam Chàm và kinh đô được chuyển về phía Nam. Thực ra, Bắc và Nam Chăm tuy có quan hệ thân tộc với nhau nhưng đã có giai đoạn phát triển riêng trước đó nên tuy thông nhất mà vẫn đấu tranh với nhau. Vương quốc Chăm Pa ở triều đại thứ hai này được sử sách Trung Hoa gọi là Hoàn Vương.

+ Vương triều hiđrapura trị vì từ giữa thế kỉ IX đến cuối thế kỉ X và ưu thế chính trị thuộc về tầng lớp quý tộc Bắc Chăm. Kinh đô vương triều lại dởi ra phía Bắc, ở làng Đồng Dương ngày nay, cách Trà Kiệu 15 km về phía Đông Nam. Đây là giai đoạn mà sử sách Trung Hoa gọi là nước Chiêm Thành.

Nhà nước Chăm Pa thưởng xuyên phải chống trả lại sự bành trướng của phong kiến Trung Hoa nhưng cũng nhiều lần chủ động tấn công phủ An Nam của chính quyển đô hộ.

Ngay từ buổi đầu thành lập vương quốc Chăm Pa, người Ấn Độ đã có mặt và mang đến những kinh nghiệm sản xuất, tổ chức bộ máy nhà nước và cả những thành tựu rực rỡ của nền văn hoá lâu đởi, phát triển cao. Người Chăm phần đông theo Phật giáo và Ấn Độ giáo. Ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ trên nhiều mặt là sâu sắc và liên tục nhung cũng được “Chăm hoá”. Vương quốc Chăm Pa tồn tại một thời gian dài cùng với nhà nước Đại Việt sau này.

Đọc thêm tại: http://kholichsucandai.blogspot.com/2015/07/cuoc-noi-chien-lan-thu-hai-nam-1648.html

Từ khóa tìm kiếm nhiều: lịch sử thế giới cận đại