Cuộc chính biến 1688 – 1689 của nước Anh

Thứ Sáu, 3 tháng 7, 2015

     Sau khi Nội các Caban (tên một tổ chức gồm5 quý tộc giúp việc cho nhà vua) sụp đổ,Anh đã hình thành hai Đảng chính trị – Đảng Tori và Đảng Uých.

- Đảng Tôri (Tory) cách gọi tên có từ thời Nội chiên, chỉ những nghĩa binh Alien theo Thiên Chúa giáo, gồm những ngườiủng hộ dòng họ Xtiua, đặc biệt là những quý tộc bảo hoàng cuồng nhiệt, chủ đất, và tăng lữ nhà thờ Anh giáo. Đảng Tôri chủ trương một vương quyền mạnh, ủng hộ đặc quyền của Giáo hội Anh.

- Đản Uých (Wigh), từ tên gọi Whigamos chỉ những người nông dân theo Tôn giáo “Trong sạch” ở phía Tây Xcốtlen, bao gồm những người ủng hộ tư sản quý tộc mới, chống chính sách ruộng đất của vương triều Xtiua, ủng hộ việc trao đổi kinh tế và các trại chủ, những người theo tôn giáo “Trong sạch”. Đảng Uých chủ trương quyền lực thuộc về quốc hội, hạn chế đến mức tối đa vương quyền.

     Giêm II (James II) nối ngôi Sáclơ II từ 1685 đến 1688 thi hành nhiều chính sách còn phản động hơn: cho các quý tộc lớn theo Thiên Chúa giáo quay trở lại tham gia chính quyền để củng cố thế lực phong kiến, ra lệnh thu thuế mà không đợitriệu tập Quốc hội, bãi bỏ luật “Bảo đảm thân thể”… Do đó giai cấp tư sản và tầng lớp quý tộc mới tìm cách lật đổ. Hai đảng Tôri và Uych tạm thời gác lại những bất hoà để hợp sức chống Giêm II. Quốc hội Anh quyết định tiến hành một cuộc chính biến vào tháng 12 năm 1688 với sự ủng hộ của tư sản và quý tộc mới. Ngày 18/12/1688, Vinhem III Ôrangiơ – Quốc trưởng Hà Lan, con rể Giêm tiến vào Thủ đô Luân Đôn, buộc Giêm II phải bỏ chạy sang Pháp. Quốc hội Anh trao ngôi vua cho Vinhem III Ôrangiơ. Giai cấp tư sản và tầng lớp quý tộc mới gọi cuộc chính biến 1688 là một cuộc “cách mạng quang vinh”’.

     Cuộc chính biến 1688 – 1689 đã thủ tiêu chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến ở Anh. Tháng 2 năm 1689, Quốc hội Anh bỏ phiếu thông qua Luật về quyền hành. Vua không có quyền bác bỏ các đạo luật hay ngăn cản việc thực hiện nếu không có sự đồng ý của Quốc hội; vua không có quyền quyết định việc đóng góp tiền và tập trung quân đội. Những quyền đó thuộc về Quốc hội. Thượng viện gồm đại biểu quý tộc do nhà vua cử nhưng quyền hành chính lại nằm trong tay Hạ viện – gồmđại biểu tư sản và quý tộc mới. Quốc hội mới có quyền tự họp nếu sau 3 năm nhà vua không chịu triệu tập; nhằm bảo vệ luật pháp, Quốc hội cần phải họp thường xuyên hơn, việc lựa chọn các dại biểu Quốc hội sẽ được tự do. Như vây cán cân quyền lực giữa vua – Quốc hội đã nghiêng về phía Quốc hội, có lợi cho Quốc hội, tạo nên một sự hài hoà giữa quyền hành pháp và lập pháp.

Đọc thêm tại: http://kholichsucandai.blogspot.com/2015/07/thoi-ki-tri-vi-cua-vua-saclo-ii.html

Từ khóa tìm kiếm nhiều: lich su the gioi can dai